Studentët e vitit të parë akademik njihen me universitetin dhe pedagogët. Lektorë të ftuar; Përparim Kalo, Armand Shkullaku dhe Behar Malaj
Në kuadër të fillimit të vitit të ri akademik, UET zhvilloi Javën e Orientimit. Kjo është një traditë që UET e zhvillon çdo vit për të ndihmuar studentët e rinj që të njihen më shumë me programet, pedagogët, ambientet dhe disa nga rregullat bazë të universitetit. UET ka tri fakultete dhe secili prej këtyre organizon takimin me studentët e tij, ku janë të ftuar për të mbajtur një fjalim inkurajuese personazhe publike të fushës. Këtë vit lektorë të ftuar ishin avokati Përparim Kalo, gazetari Armand Shkullaku dhe biznesmeni Behar Malaj.
Rektori i UET-it, prof. dr. Tonin Gjuraj përmes fjalimit të mirëseardhjes iu uroi studentëve të rinj një rrugëtim të mbarë akademik. “Në fund të studimeve tuaja, uroj që të thoni jo vetëm që ishim të kënaqur, por gjërat dolën përtej pritshmërive tona”, tha ai.
Në takimin e Fakultetit Juridik fjalimin përshëndetës e mbajti Dekani i këtij fakulteti, prof. dr. Ksenofon Kristafi, i cili foli mbi shqetësimin e studentëve për tregun e punës duke thënë “Juristi hyn kudo, mjafton vetëm të mësoni, sepse ka vend për të gjithë”. I ftuar në takim ishte avokati i mirënjohur shqiptar, themeluesi i zyrës së avokatisë “Kalo and Associates”, Përparim Kalo. Zoti Kalo foli rreth eksperiencës së tij dhe rëndësisë që ka tashmë globalizimi i njohurive të çdo studenti.
Në takimin e Fakultetit të Shkencave Sociale nuk mund të mungonte administratori i Universitetit Europian të Tiranës, zoti Henri Çili, i cili citoi shprehjen “Të gjithë të famshmit dhe të pasurit në botë, kanë mbaruar Shkenca Sociale”. I ftuar special ishte gazetari Armand Shkullaku, drejtori i ABC News, i cili përcolli te studentët e rinj një mesazh shumë domethënës. “Studimi është mundësia më e mirë, për të marrë një kulturë të përgjithshme”, u shpreh Shkullaku. Rektori i parë i këtij universiteti prof. dr. Ferit Duka, shpjegoi se në UET funksionon filozofia e “Hard Work” dhe këshilloi studentët e rinj që të marrin maksimumin e atyre që ëndërrojnë. Slogani që parashtroi profesor Duka ishte: “Puna dhe jo kafeneja”.
Fakulteti Ekonomik kishte të ftuar special biznesmenin Behar Malaj. Zoti Malaj tregoi me pak fjalë eksperiencën e tij, vështirësitë qe ka hasur në punë etj. Ai i inkurajoi studentët që të fillojnë të punojnë për t’u bërë të zotët e vetes dhe për t’i lehtësuar me aq sa munden familjarët e tyre. Për prof. dr. Adrian Civici i rëndësishëm është fakti që studentët mos të dalin nga shkolla vetëm me kokën plot me dije, por të mund të arsyetojnë dhe të japin shpjegime rreth atyre që mësojnë.
Behar Malaj: Rruga ime e vështirë e suksesit
Biznesmeni Behar Malaj ishte i ftuar në Fakultetin e Ekonomikut në UET për fjalimin inkurajues të nisjes së shkollës. Duke treguar jetën e tij, historinë e tij, si nisi të merrej me biznes dhe sa vlerë ka puna në karrierën e gjithsecilit, ai iu kërkoi studentët të rinj që të jenë kërkues nga vetja, të duan punën krahas studimeve. Në fund Malaj ofroi 10 vende pune part-time që do fitohen me konkurs nga studentët e UET-it.
“Para se të vija para jush u kujtova kur isha si ju, ishte viti 1983 kur fillova studimet për Ekonomi Agrare. Dhe m’u kujtua që në fillim të shkollës mbajti një diskutim zv/rektori i asaj kohe, një personalitet shumë i nderuar dhe ishte fjalimi më mbresëlënës në jetën time. Nuk kishim këto mundësi lëvizëse, komunikimi, interneti, telefona dhe shumë gjëra të tjera që sot i keni ju. Vinim të ndrojtur me një model veshjeje, e shumta mund të kishim 2 ose 3 këmisha me një ngjyrë që mbizotëronte, dhe ajo që ngeli si të thuash në mendje prej asaj kohe ishin fjalët e thjeshta të dy personaliteteve, të cilët na ftuan ta vlerësojmë kohën e universitetit si një vlerë e shtuar për veten tonë. Dhe unë në këtë aspekt do t’ju thosha vetëm kaq, Vlerësojini këto vite sepse janë vërtet vitet më të bukura si një vlerë e shtuar për secilin nga ju.
Unë di që ju doni të dini për biznesin, si e ngrita. Unë kam mbaruar shkollën e lartë, kam punuar disa vite pedagog kontabiliteti, pas kësaj fillova të merresha me biznes. A është thjesht? Jo, aspak. Banoja në konvikt, nuk kisha mundësi për shtëpi, rrogat ishin me çmime shumë të ulëta, në ato vite ishin 10 ose 12 $, po flas për vitet 92’-93. Ne banonim në një konvikt ku ishin 15 familje, në atë kohë unë isha i martuar dhe kisha dy fëmijë dhe flinim në një dhomë, aty gatuanim dhe kishim tri banja të përbashkëta, 15 familje pedagogësh me tri banja të përbashkëta. Një ditë vendosa se duhet të bëj diçka të ndryshoj kushtet e jetës sime. Dhe fillova të merresha me biznes. Sigurisht rruga nuk ishte e shtruar, nëse do merresh me biznes nuk do e kesh të shkruar në ballë se do të kesh sukses. Fatkeqësisht në Shqipëri u formua një traditë që nëse do të merreshe me biznes komshinjtë fillojnë të flisnin se ky është milioner pa e ditur se në çfarë peripecish dhe në rrugë shumë të panjohura do të futesh. E këtillë ka qenë rruga ime dhe shumë kolegëve të mi që njoh.
Besoj se këtillë ka qenë rruga e pronarit të UET-së, i cili dhe ai ka kaluar në një sërë peripecish për të arritur këtu.
Megjithatë çfarë kam bërë unë? Unë kam bërë një punë normale. Ka qenë e lodhshme dhe e stresuese. Do hiqesha hipokrit nëse do thoja që unë kam bërë gjëra që nuk i ka bërë askush. Nuk është e vërtetë. Në fakultetin ku kam dhënë mësim qoftë në Kamëz apo në Fakultetin Ekonomik ka shumë kolegë që janë shumë më të zotë se unë dhe që bëjnë një punë shumë më të mirë, që kontribuojnë në një sektor që është shumë fisnik dhe sigurisht shoqëria nuk i ka vlerësuar ashtu siç duhet ose tregu nuk i ka paguar.
Gjëja që do t’ju sugjeroja dhe që ta merrnit seriozisht është ta provonit një periudhë prej 3-4 muajsh, filloni të mendoni t’i paguani vetë lekët e shkollës, të shtëpisë apo dhe të ushqimit qoftë dhe për një javë, të mendoni se si do t’i paguani. Janë disa burime se si t’i paguani. Filloni dhe kërkoni një punë part time dhe provojeni se sa jeni të zotë për të shitur shërbimin tuaj.
Një burim i dytë është, mundohuni me ndihmën e profesorëve tuaj, të aplikoni për të marrë një kredi për ta paguar shkollën. Nuk mund të bëheni nesër menaxherë pa pasur kontakt me punën, me jetën e përditshme. Në këtë kuadër unë do të shoh me UET-në në dy sektorë shërbimesh, të paktën t’ju ofrojmë mundësi për të punuar për 10 studentë”.
Armand Shullaku: Dy këshilla për t’u bërë gazetar
Gazetari Armand Shkullaku ishte i ftuar në UET për një fjalim inkurajues për studentët e vitit të parë të fakultetit të shkencave sociale, ku një numër i madh zgjedhin degën Marrëdhënie me Publikun-Komunikim dhe një pjesë e tyre synojnë të bëhen gazetarë. Si një gazetar me dekada eksperiencë Shkullaku kishte të paktën dy këshilla të rëndësishme për ta; të lexojnë, të lexojnë shumë jo vetëm lëndët e mësimit dhe të shikojnë emisione gazetarie, të ndjekin dhe studiojnë modelet më të mira të gazetarisë sot në botë.
“Fusha që ju keni zgjedhur dhe studimet që ju do të nisni, për mua janë po aq të rëndësishme sa edhe përvoja që do të merrni më pas. E them këtë gjë sepse pavarësisht nga drejtimi që do të merrni nesër, dikush do të shkojë në gazetari, në media, dikush në politikë, dikush mund të bëhet një filozof apo psikolog shumë i mirë, baza është kjo që po nisni sot. Studimin e shikoj si një mundësi të mirë për të marrë kulturën e përgjithshme për atë që do të na duhet më mbrapa. Megjithatë duke e lidhur me atë që ky universitet përfaqëson, pra lirinë e tregut, lirinë për të patur mundësi më të mëdha nesër, do të thoja që shkolla është vetëm një raund, por është e domosdoshme. Kultura e përgjithshme është e domosdoshme dhe kultura specifike në një fushë të veçantë. Por nga përvoja ime them që është po aq i rëndësishëm leximi, kjo mendoj se është gjëja kryesore. Leximi jo vetëm strikt në degën që ju keni zgjedhur, por një lexim edhe më kompleks dhe në radhë të dytë është përvoja e huaj.
Elementi i dytë që e quaj po aq të rëndësishëm, marrja e kulturës perëndimore për fushën ku studioni apo aspironi të punoni ishte çfarë emisioni televiziv shikoni në një media të huaj, kush është gazetari juaj i preferuar anglez, italian, francez të cilin e ndiqni, keni parë si punon e është rritur profesionalisht. Pavarësisht nëse do të punoni në media nesër apo jo, do të insistoja shumë që disa orë të ditës t’ia kushtoni leximit dhe shikimit të TV”.
Përparim Kalo: Drejtësia, degë e shumë profesioneve
Studentët e Fakultetit Juridik patën mundësinë të kishin një fjalim inkurajues nga një prej avokatëve më të njohur në Shqipërinë, Përparim Kalo, themeluesi i zyrës së avokatisë “Kalo and Associates”. Kalo iu tha studentëve të rinj se Drejtësia ishte një degë që u mundësonte disa profesione, si avokat, prokuror, në gjykatë etj…
“Disa gjëra që mund t’jua them në lidhje me tregun, tregu i juristëve është i gjerë nuk është si 20, 30 vite më parë ku juristët ose do punonin në shtet, ose gjykatë, ose prokurori. Mbas vitit 1991 nga Ministria e Drejtësisë u hapën funksione të reja në funksion të drejtësisë duke përfshirë dhe avokatinë. Pra avokatia është e pafundme, secili që do ta provojë me iniciativën e vet është duke filluar të ndërtojë zyrën e tij. Rruga tjetër është të shkojë në zyrat ekzistuese të avokatisë dhe të kërkojë që të integrohet në këto zyra duke mësuar profesionin dhe më pas mund të shkëputet duke konkurruar atë që i mësoi zanatin. Ky është një proces që te ne vazhdon dhe është e pashmangshme. Bota ka ndryshuar dhe ne duhet të jemi brenda këtij ndryshimi. Për sa i përket zgjedhjes që keni bërë me juridikun, duhet të pyesni veten a dëshironi vërtet këtë zgjedhje, të konfirmoni që është ajo që ju vërtet e doni. Në rrugë e sipër mendoj se ata që studiojnë, duhet të kenë pikësynime për të ardhmen. Duhet ta konfirmoni që me të vërtetë e doni këtë zgjedhje dhe nuk keni ardhur vetëm për të marrë diplomën, e për të bërë një jetë më të mirë sepse jeta e juristit është shumë e vështirë. Sidomos jeta e avokatisë e cila sot mund të na duket e bukur sepse kemi mjetet e duhura por nuk flemë rehat natën. Dje qëlluam në ceremoninë e varrimit të një komediani të famshëm italian dhe taksisti po na thoshte shikoni rrugën “Mike Bongiorno”, dhe po fliste për personazhet e mëdha e tha: “Të gjithë këta kanë qenë klientët e mi që hipnin në taksi ose merrnin autobusin dhe më pas u bënë me makina e shoferë”. Pra çdo gjë do kohën e vet, do t’i kalojmë të gjitha fazat për të arritur një pikësynim që mund të ketë çdokush prej nesh. Dikush do të bëhet avokat i shquar, një tjetër prokuror i shquar, një tjetër mund të shkojë në gjyqësor. Është dhe momenti historik i cili mundëson tani pas proceseve reformuese që po bëhen në Shqipëri, është momenti ideal për ata që do të zgjedhin se ku e kanë synimin në këto fusha. Këto janë fusha që konkurrojnë me njëri-tjetrin por në fund të fundit emëruesi i përbashkët është klienti. Pra vullneti dhe vendosmëria për t’i shërbyer vetëm klientit. Ai është mbreti i gjithçkaje për të ndërtuar jetën. Klienti mund të jetë dhe shteti ose private”.
Fevziu: Kurrë nuk keni për të pasur një karrierë të vërtetë pa pasur një shkollim të mirë
Studentët e vitit të parë në Shkollën Master në UET u bënë pjesë e Javës së Orientimit, ku ishte i ftuar gazetari i njohur Blendi Fevziu. Ai foli për karrierën e tij në gazetari dhe nxiti studentët që të ndjekin pasionet e tyre me shkollimin. “Nuk keni për të bërë kurrë një karrierë po nuk patët pasion për atë që do të bëni. Është e vetmja gjë që nuk të lë në asnjë moment në baltë”, iu drejtua Fevziu studentëve duke ndarë me ta disa nga momentet kyçe të jetës së tij që përcaktuan dhe karrierën e mëpasshme. Duke risjellë në kujtesë kohën kur ishte akoma një gjimnazist dhe duhej të shkonte në shkollë, ai tha se rinia e asaj kohe kishte dy probleme; e para se shkollën ia caktonte shteti në bazë të rezultateve por dhe të biografisë familjare dhe nxitja e ndikimi i prindërve për zgjedhjen që do të bënte. “Diferenca midis kohës që unë kam studiuar dhe kohës kur studioni ju dhe besoj që është pak fondamentale sepse ju keni shqetësimin të bëni një zgjedhje të drejtë kurse ne kishim shqetësimin të na zgjidhnin. Në kohën time duhej që dikush të të zgjidhte që të vazhdoje shkollën e lartë. Natyrisht mbi bazën e një serie meritash por edhe mbi bazën e disa kufizimeve që nuk vareshin gjithnjë nga meritat, ndërsa sot kryesorja është të orientohesh drejt për të bërë zgjedhjen e duhur”. Por a mjafton vetëm pasioni për të arritur të shkëlqen në një profesion? Blendi Fevziu beson se jo. Por shkollimi i përshtatshëm që përkrah pasionin dhe ndoshta dhe pak fat do të bëjë çudira. “Karriera varet shumë nga fati, rrethanat, momenti, por një gjë është e sigurt; kurrë nuk keni për të pasur një karrierë të vërtetë pa pasur një shkollim të mirë”. Edhe në këtë rast Fevziu mori shembullin personal: “Gjatë kohës që unë isha në gjimnaz aftësitë e mia nuk hynin shumë në punë, sepse pavarësisht që isha një nga nxënësit më të mirë të shkollave të mesme më pengonte fati, që ishte më këtë rast një biografi problematike për familjen time. Pra fati ishte kundër meje për të patur një të ardhme me më shumë mundësi se sa moshatarët e mi dhe në aftësi nuk e kisha këtë defekt. Në momentin që unë mbarova shkollën, në vitin e fundit, ndryshoi gjithçka dhe ky fat që ishte problematik për mua deri në atë moment u kthye i gjithi në një avantazh. Një pjesë e madhe e brezit tim që sot janë shumë të njohur kanë përfituar nga fati ndoshta dhe më shumë se sa në rrethana të tjera dikush tjetër. U krijua një vakum, u ndërrua një strukturë e plotë shoqërore dhe politike e Shqipërisë. U hapën ose u strukturuan institucione dhe mënyra të tjera të funksionimit të shoqërisë dhe këto krijuan hapësira për të gjithë të rinjtë që në ato momente filluan të nisnin karrierën e tyre”.